Ważną postacią, którą spotkał na swej drodze Abraham, był Melchizedek. W poszukiwaniach wszystkiego, co jest napisane o Panu Jezusie Chrystusie w Starym Testamencie, Melchizedek przykuł naszą uwagę. Jest to bardzo zagadkowa postać, ukazana krótko tylko w jednym epizodzie, podczas powrotu Abrahama ze zwycięskiej batalii. Oto wychodzi mu naprzeciw król i kapłan miasta Szalem i błogosławi go w imieniu Boga Najwyższego. Abraham natomiast składa mu dziesięcinę. Dlaczego jednak rozważmy to w „podróży do Emaus”? Co ów Melchizedek może mieć wspólnego z naszym Panem? Analizowaliśmy każdy tekst Pisma dotyczący Melchizedeka i nie mamy wątpliwości, że dotykają one ważnego aspektu misji naszego Pana, „kapłana według porządku Melchizedeka” (Hebr. 5:10).
I. Teksty Starego Testamentu
Rdz 14:17 – 20 „Gdy Abram wracał po zwycięstwie odniesionym nad Kedorlaomerem i królami, którzy z nim byli, wyszedł mu na spotkanie do doliny Szawe, czyli Królewskiej*, król Sodomy. 18 Melchizedek zaś, król Szalemu, wyniósł chleb i wino; a [ponieważ] był on kapłanem Boga Najwyższego, 19 błogosławił Abrama, mówiąc: „Niech będzie błogosławiony Abram przez Boga Najwyższego, Stwórcę nieba i ziemi! 20 Niech będzie błogosławiony Bóg Najwyższy, który w twe ręce wydał twoich wrogów!” Abram dał mu dziesiątą część ze wszystkiego”. (BT)
Kim był ów król i kapłan Boga Najwyższego? Na podstawie jakiego przymierza pełnił służbę kapłańską? Czy to możliwe, żeby funkcjonował kapłan Boga Najwyższego bez określonego przymierza z Bogiem? A jeśli sprawował swój urząd kapłański, to pewnie były ku temu mocne podstawy. Jednak Biblia milczy w tym temacie. Czy miało to coś wspólnego z przymierzem, które Bóg zawarł z Noem po potopie? (Zob Rodzaju 8:18 – 9:17). Ponieważ nie mamy szczegółowych wyjaśnień na ten temat w Księdze Rodzaju, więc poprzestaliśmy na zadaniu tych pytań. Jednak daleko ważniejsze jest zobaczenie kolejnego odniesienia do Melchizedeka w Psalmie 110.
Ps 110:1-7 (Przekład dosłowny):
„1 Dawidowy. Psalm. JHWH oświadczył mojemu Panu: Usiądź po mojej prawicy,
Aż położę Twoich wrogów jako podnóżek dla Twoich nóg!
2 JHWH ześle z Syjonu berło Twej potęgi,
Zapanuj [zatem] pośród swoich wrogów!a
3 Twój lud – chętny w dniu Twojej mocy!
W ozdobach świętości, z łona poranku –
Dla Ciebie rosa Twej młodzieży.
4 JHWH przysiągł i nie pożałuje
Ty jesteś kapłanem na wieki według porządku Melchizedeka.
5 Pan po Twojej prawicy
Zmiażdży królów w dniu swojego gniewu.
6 Będzie sądził wśród narodów, napełni zwłokami,
Zgniecie głowę a – jak ziemia szeroka.
7 Po drodze będzie pił ze strumienia,
Dlatego podniesie głowę”.
W tym Psalmie pojawia się ponownie Melchizedek, ale już w nowym kontekście. Wskazuje on tu proroczo Mesjasza: „Ty jesteś kapłanem na wieki według porządku Melchizedeka”. Co to może znaczyć? O jaki „porządek” może tu chodzić? Psalm tego jeszcze nie precyzuje, ale każe nam spoglądać na naszego Pana inaczej niż według porządku Aarona, z którego wywodzili się kapłani w narodzie Izraela. Dopiero List do Hebrajczyków dopowiada to wszystko, czego nie precyzuje Stary Testament. Dzięki temu zobaczymy spójne nauczanie całej Biblii dotyczące tego tematu.
II. Teksty Nowego Testamentu.
Hbr 5:1-10 „1 Każdy bowiem najwyższy kapłan wzięty spośród ludzi, dla ludzi jest ustanowiony w sprawach odnoszących się do Boga, aby składał dary i ofiary za grzechy; 2 Który może współczuć nieświadomym i błądzącym, gdyż sam podlega słabościom. 3 I z tego powodu powinien, jak za lud, tak i za samego siebie składać ofiary za grzechy. 4 A nikt sam sobie nie bierze tej godności, tylko ten, który zostaje powołany przez Boga, tak jak Aaron. 5 Podobnie i Chrystus nie sam siebie okrył chwałą, aby stać się najwyższym kapłanem, ale ten, który powiedział do niego: Ty jesteś moim Synem, ja ciebie dziś zrodziłem. 6 Tak jak i w innym miejscu mówi: Ty jesteś kapłanem na wieki według porządku Melchizedeka. 7 On za dni swego ciała zanosił z głośnym wołaniem i ze łzami modlitwy i usilne prośby do tego, który mógł go wybawić od śmierci, i został wysłuchany z powodu swojej bogobojności. 8 Chociaż był Synem, nauczył się posłuszeństwa przez to, co wycierpiał. 9 A uczyniony doskonałym, stał się sprawcą wiecznego zbawienia dla wszystkich, którzy są mu posłuszni; 10 Nazwany przez Boga najwyższym kapłanem według porządku Melchizedeka”.
Hbr 6:18-20 „18 Abyśmy przez dwie niezmienne rzeczy, w których jest niemożliwe, aby Bóg kłamał, mieli silną pociechę, my, którzy uciekliśmy, by pochwycić się zaoferowanej nam nadziei; 19 Którą mamy jako kotwicę duszy, bezpieczną i niewzruszoną, sięgającą poza zasłonę; 20 Gdzie jako poprzednik wszedł dla nas Jezus, stawszy się najwyższym kapłanem na wieki według porządku Melchizedeka”.
Hbr 7:1-19 „1 Ten bowiem Melchizedek, król Salemu, kapłan Boga najwyższego, wyszedł na spotkanie Abrahama wracającego po rozgromieniu królów i pobłogosławił go. 2 Jemu też Abraham wydzielił dziesięcinę ze wszystkiego. Jest on najpierw, według tłumaczenia, królem sprawiedliwości, potem też królem Salemu, co znaczy król pokoju. 3 Bez ojca, bez matki, bez rodowodu, niemający ani początku dni, ani końca życia, ale upodobniony do Syna Bożego, pozostaje kapłanem na zawsze. 4 Rozważcie więc, jak wielki był ten, któremu sam patriarcha Abraham dał dziesięcinę z łupu. 5 Wprawdzie ci z synów Lewiego, którzy otrzymują urząd kapłański, mają nakaz zgodnie z prawem pobierać dziesięcinę od ludu, to jest od swoich braci, chociaż wywodzą się z lędźwi Abrahama; 6 Lecz ten, który nie wywodził się z ich rodu, otrzymał dziesięcinę od Abrahama i pobłogosławił temu, który miał obietnice. 7 A jest to rzecz bezsporna, że mniejszy otrzymuje błogosławieństwo od większego. 8 Ponadto tu biorą dziesięciny ludzie, którzy umierają, tam zaś ten, o którym zaświadczono, że żyje. 9)I jeśli tak można powiedzieć, także Lewi, który otrzymuje dziesięciny, dał dziesięcinę w Abrahamie. 10 Był bowiem jeszcze w lędźwiach swego ojca, gdy Melchizedek wyszedł mu na spotkanie. 11 Gdyby więc doskonałość była osiągalna przez kapłaństwo lewickie – gdyż lud otrzymał prawo oparte na nim – to jaka byłaby jeszcze potrzeba, aby pojawił się inny kapłan według porządku Melchizedeka, a nie był mianowany według porządku Aarona? 12 A skoro zmienia się kapłaństwo, musi też nastąpić zmiana prawa. 13 Ten zaś, o którym się to mówi, należał do innego pokolenia, z którego nikt nie służył przy ołtarzu. 14 Wiadomo bowiem, że nasz Pan pochodził z pokolenia Judy, o którym to pokoleniu odnośnie kapłaństwa Mojżesz nic nie mówi. 15 Jest to jeszcze bardziej oczywiste, skoro na podobieństwo Melchizedeka pojawia się inny kapłan; 16 Który stał się nim nie według cielesnego przykazania prawa, ale według mocy niezniszczalnego życia. 17 Tak bowiem świadczy: Ty jesteś kapłanem na wieki według porządku Melchizedeka. 18 Zostało więc zniesione poprzednie przykazanie z powodu jego słabości i nieużyteczności. 19 Prawo bowiem nie uczyniło niczego doskonałym, ale na jego miejsce została wprowadzona lepsza nadzieja, przez którą zbliżamy się do Boga”.
Wielokrotnie w powyższych tekstach pojawia się sformułowanie będące cytatem z Psalmu 110, które utożsamia Pana Jezusa z „kapłanem według porządku Melchizedeka”. Jest tu też uzasadnienie, które można opisać następująco: Pan Jezus pochodzi z plemienia Judy, które według Prawa Mojżeszowego nie ma nic wspólnego z kapłaństwem. Dlatego „na podobieństwo Melchizedeka pojawia się inny kapłan, który stał się nim nie według cielesnego przykazania prawa, ale według mocy niezniszczalnego życia” (Hebr 7:16-17). W ten sposób sprawa się domyka, Pan Jezus, tak jak Melchizedek, jest jednocześnie królem i kapłanem, co było niemożliwe w ramach Prawa Mojżeszowego. Wynika z tego jeszcze jeden ważny wniosek: „skoro zmienia się kapłaństwo, musi też nastąpić zmiana prawa”.
Omawiając powyższe wersety zwróciliśmy uwagę na jeszcze jeden aspekt. W Hebrajczyków 6:18-20 czytamy: „18 Abyśmy przez dwie niezmienne rzeczy, w których jest niemożliwe, aby Bóg kłamał, mieli silną pociechę, my, którzy uciekliśmy, by pochwycić się zaoferowanej nam nadziei; 19 Którą mamy jako kotwicę duszy, bezpieczną i niewzruszoną, sięgającą poza zasłonę; 20 Gdzie jako poprzednik wszedł dla nas Jezus, stawszy się najwyższym kapłanem na wieki według porządku Melchizedeka”. Pan Jezus jako najwyższy kapłan według porządku Melchizedeka wszedł poza zasłonę „jako poprzednik”. Po śmierci naszego Pana „zasłona świątyni rozerwała się na pół, od góry aż do dołu (…)” – Mt 27:51. Nawiązuje do tego jeszcze jeden tekst z Listu do Hebrajczyków: „19 Mając więc, bracia, śmiałość, aby przez krew Jezusa wejść do Najświętszego Miejsca; 20 Drogą nową i żywą, którą zapoczątkował dla nas przez zasłonę, to jest przez swoje ciało; 21 I mając wielkiego kapłana nad domem Bożym; 22 Zbliżmy się ze szczerym sercem, w pełni wiary, mając serca oczyszczone od złego sumienia i ciało obmyte czystą wodą” (Hbr 10:19-22). Mamy tu ukazany piękny obraz, w którym nasz Pan przechodzi poza zasłonę „jako poprzednik”, torujący drogę swojej Oblubienicy do nieba, do Domu Ojca. A my dzięki krwi Jezusa możemy iść tą „Drogą nową i żywą”, „ze szczerym sercem, w pełni wiary, mając serca oczyszczone od złego sumienia”.
III. Podsumowanie.
Melchizedek, król i kapłan Szalem jest postacią, która wskazuje na Pana Jezusa, „kapłana według porządku Melchizedeka”, które jednoczy w sobie funkcje króla i kapłana. List do Hebrajczyków ukazuje naszego Pana, który wszedł poza zasłonę torując na drogę do chwały niebiańskiej w Domu naszego Ojca. Oczywiście jest to tylko szkic zagadnienia, bo zacytowane wyżej teksty z Listu do Hebrajczyków zawierają znacznie więcej głębokich treści, które zostawiamy do osobistych dociekań nad Bożym Słowem.
* Komentarz Historyczny Kulturowy: „Do spotkania dochodzi w dolinie Szawe. Nazwę Dolina Królewska przypisuje się dolinie rozciągającej się na południe od Jerozolimy; jest to obszar, w którym łączą się doliny potoków Cedron i Hinnom. Później Absalom wzniósł tam pomnik (2Sm 18:18)”.
