Wiara jest pewnością tego, czego się spodziewamy, przeświadczeniem o tym, czego nie widzimy.
Opracowanie: dr Janusz Kucharczyk
Opracowanie oraz dodatki kursywą: Marek Handrysik
Zabrze – Świętochłowice 3 XI 2010
W miejscu naszego „pewnością” w grece jest wyraz hypostasis.
Wiara jest hipostazą rzeczy (spraw, czynów) na które ma się nadzieję.
Wyraz ten może oznaczać:
I. Jako czynność:
1) podtrzymywanie – Mt 24:13 „kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony”,
2) czyhanie w zasadzce, zasadzanie się – Lew z Judy sprawcą wiary i jej wzorem…,
3) opadanie – wiara jest jak ziarno i jest ciężka jak… krzyż, jest budowaniem na skale,
W tym sensie z połączenia trzech powyższych znaczeń tego słowa wiara jawi się jako wytrwałe ciężkie trwanie w miejscu. O co może chodzić, świetne obrazuje sławne Luterskie: „Tak oto stoję!”
II. Jak rzecz:
1) osad, czyli coś co opadło na dno naczynia (duszy) trwa i nie daje się zmyć; fizjologiczne (ropień, mocz, stolec – wiara to coś ciężkiego i stałego wytrącone z cieczy np., może dla niewierzących wygląda ona jak męczący ropień; po grecku osadza się też ziarno w czasie siewu oraz ślad pieczęci po jej przystawieniu do laki,
2) kłębiaste, gęste [chmury] por. List Judy 12, zwodziciele są jak chmury bez deszczu unoszone przez wiatr – wiara jest gęsta i kłębiasta, nie da się unosić tak łatwo i … pełna deszczu,
3) rodzaj gęstej zupy, galarety – wiara jest twardym, pożywnym pokarmem,
4) trwanie w czasie, w krótkim czasie – wiara zawsze jest trwaniem w czasie, czekaniem na spełnienie, ale czas jest krótki… por. p. I.1.) – wiara jest trwaniem w rzeczach na które ma się nadzieję,
5) powstanie, początek – wiara to zasiane w nas królestwo Boże, rzeczy na które mamy nadzieję mają w nas początek, w nas powstają, co nie znaczy że dzięki nam…,
6) podstawa, fundament, baza, cokół, budowanie na skale – na wierze opiera się to na co mamy nadzieję, bez wiary tych rzeczy nie ma, bez wiary nie może być więc zbawienia, bo wiara jest podstawą rzeczy na które mamy nadzieję,
7) temat, treść (utworu) – wiara jest tematem rzeczy na które mamy nadzieję ich treścią, jak wyżej,
8) plan, zamiar – wiara to realizowanie pewnego planu, jest zamiarem dokonania, doczekania rzeczy, na które ma się nadzieję, jest nakierowana na przyszłość nie jest na teraz – zupką instant,
9) odwaga, wytrwałość, zdecydowanie, nadzieja, (tchórz to człowiek który się szybko poddaje, jest niezdecydowany, bez nadziei, nie wierzy, modlitwy ludzi niezdecydowanych nie zostaną wysłuchane – …kto bowiem wątpi, podobny jest do fali morskiej, przez wiatr tu i tam miotanej przeto niechaj nie mniema taki człowiek, że coś od Pana otrzyma człowiek o rozdwojonej duszy, chwiejny w całym swoim postępowaniu. Jkb 1:6-8), tchórze będą się kapać w jeziorze ognia),
10) materia, substancja, natura, konsystencja, czyli coś trwałego, twardego, niezmiennego jak skała, nowa natura, nowe stworzenie – wiara jest skałą,
11) byt, rzeczywistość, istota, rzeczy, na które mamy nadzieję istnieją w nas, mają swoja rzeczywistość i swój byt w naszej wierze – wiara jest czymś realnym, bytowym, jest istotą tego na co mamy nadzieję,
12) rozwinięcie (idei, myśli) – wiara rozwija się jak roślina zasadzona z usłyszanej myśli, Logosu,
13) obóz to miejsce gdzie się czyha w zasadzce na wroga, pasuje do militarnych metafor opisujących człowieka wierzącego, patrz p. I.2.
14) majątek, bogactwo, mienie („…gdzie jest skarb twój – tam będzie i serce twoje.” Mt 6:21) – wiara jest skarbem, majętnością.
To prawdziwe bogactwo znaczeń, których nie da się ogarnąć jednym słowem polskim. Wszystkie one mają biblijne konotacje. Podsumowując, wiara zawsze jest czymś stałym twardy, realnym, trwałym, trudnym do usunięcia. Gdy mówimy o wierze, nie może być mowy o żadnych subiektywnościach, decyzji itd… Wiara jest dla twardzieli.
We wszystkich możliwych znaczenia słowa hypostasis jest coś, przed czym lub pod czym się trwa. W wierze są to rzeczy, na które ma się nadzieję. Spójrzmy:
I.1. jest się pod tym, co się podtrzymuje,
I.2. czyha się na coś, co przyjdzie z przodu i za chwilę
I.3. opada coś z czegoś co jest ciężkie u góry na coś na dole,
II.1. osad osadza się z czegoś co płynie u góry i opada,
II.2. kłębiaste chmury to osadzone krople deszczu
II. 3. zupa się osadza z tego co się wrzuca do wody z góry,
II.4. trwa się do czegoś co jest przed nami,
II.5. powstanie i początek czegoś co jest przed nami,
II.6. podstawa, fundament jest pod czymś, co na niej stoi,
II.7. temat, treść, coś, czego rozwinięcie jest przed nami, temat podaje się na początku lekcji, utworu, wykładu itd., jest zapowiedzią,
II.8. plan tak samo jest przed tym, co się zrealizuje,
II.9. odwaga wytrwałość, zdecydowanie jest przed zwycięstwem, końcem, do którego się trwa,
II.10. materia jest czymś co jest na początku i z czego się coś kształtuje, jak żelazo w hucie, czy kamień dla rzeźbiarza,
II.11. byt jest na początku, coś musi wpierw być, by coś zrobiło,
II.12. rozwinięcie jest co prawda przed tematem ale zmierza do końca,
II.13. obóz jest przed polem bitwy,
II.14. majątek jest przed skorzystaniem z niego, jest potencjałem, z którego możemy żyć.
Hypostasis to dosłownie pod-stanie czy też stanie pod, czyli wiara to stanie pod rzeczami na które ma się nadzieję (jak kolejka w PRL-u).
Widać, że wiara jest nakierowana na przyszłość, nie jest czymś, co teraz ma zaraz działać (jak zupka instant), ale czymś, co ma dotrwać do przyszłości.
Kolejnym ciekawym zdaniem w tym wersecie jest wyrażenie „czego nie widzimy”, gr elenchos . Oznaczać ono może:
1) kontrargument, argument na zbicie, zbijanie argumentu – wiara jest kontrargumentem na to, że nie widać tego co niewidzialne,
2) próba, badanie, dla zbicia, wiara poddaje próbie to, co się jej sprzeciwia, jest wyzwaniem temu, czego nie widać,
3) możliwość zbicia, obalenia,
4) przestroga,
5) dowód winy, jest udowodnieniem niewidzialnej winy,
6) środek, okazja do refutacji (odrzucenia),
Wiara to nie jest słodkie przeświadczenie, ale jest ona aktywnym udziałem w sporze, czy sprawie sądowej. Jest aktywnym sprzeciwem wobec tego, co widać (Hiob), niemożliwym do obalenia. Jest ona widzialnym dowodem na istnienie rzeczy niewidzialnych.